Μια έκθεση της Δήμητρας Βλάχου, μαθήτριας της Γ΄ γυμνασίου

Ο εθελοντισμός είναι η διάθεση των ανθρώπων να συνεισφέρουν στη προσπάθεια για κοινή αντιμετώπιση των προβλημάτων που πλήττουν την ανθρωπότητα χωρίς να προσβλέπουν σε κανένα οικονομικό ή επαγγελματικό όφελος. Στην εποχή μας ο εθελοντισμός είναι μια μορφή έκφρασης αλληλεγγύης του σύγχρονου ανθρώπου. Ως κίνημα αναπτύχθηκε τις τελευταίες δεκαετίες σε παγκόσμιο επίπεδο ενώ στη χώρα μας γνώρισε άνθιση μετά τους Ολυμπιακούς αγώνες στην Αθήνα.

Πολλοί άνθρωποι αν και ξέρουν τον όρο (εθελοντισμός), που χρησιμοποιείται απερίσκεπτα σήμερα περισσότερο παρά ποτέ λόγω τις οξύτητας των παγκόσμιων προβλημάτων αλλά και του μεγέθους των επιπτώσεών του, οι πράξεις τους μιλούν καλύτερα από τα λόγια τους. Τι σημαίνει λοιπόν δόσιμο; Όσο απλή κι αν φαίνεται η απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα, είναι ωστόσο γεμάτη αμφισβητήσεις και περιπλοκές. Η πιο διαδεδομένη είναι εκείνη σύμφωνα με την οποία υποτίθεται ότι δόσιμο σημαίνει χάσιμο, παραχώρηση, να στερείσαι κάτι, να θυσιάζεις κάτι. Το άτομο το οποίο δεν έμαθε να μοιράζεται, να προσφέρει, νιώθει ο δόσιμο με αυτών τον τρόπο. Ο χαρακτήρας αυτός που μπορούμε να πούμε πως μοιάζει να είναι εμπορικός, είναι πρόθυμος να δώσει αλλά μόνο αν λάβει κάτι σε αντάλλαγμα. Το να δώσει χωρίς να λάβει σημαίνει γι’ αυτόν ότι γελάστηκε. Οι άνθρωποι που έχουν αυτό το σκεπτικό νιώθουν το δόσιμο σαν δική τους πτώχευση και γι’ αυτό αρνούνται να δώσουν.

Για τον χαρακτήρα όμως που του αρέσει να δίνει και να κάνει τους συνανθρώπους του χαρούμενους και να είναι μια αχτίδα φωτός μέσα στο σκοτάδι της δύσκολης κατάστασής τους, τότε το δόσιμο έχει μια εντελώς διαφορετική σημασία. Τα ο να δίνει κανείς σημαίνει ικανότητα, δύναμη, ευαισθησία. Κ άνω τους γύρω μου να αισθανθούν καλύτερα, όταν βρίσκονται βυθισμένοι σε μια απελπιστική κατάσταση, γίνομαι το στήριγμά τους και τους βοηθάω. Έτσι, όχι μόνο αυτοί νιώθουν μια ελπίδα για το μέλλον τους, αλλά και εγώ ο ίδιος πλημμυρίζω από αισθήματα ικανοποίησης, χαράς, δυναμισμού που πρόσφερα έστω και κάτι λίγο τους συνανθρώπους και στη κοινωνία μου. Το να δίνει κανείς φέρνει μεγαλύτερη χαρά από το να παίρνει, όχι γιατί σε στερεί από κάτι , αλλά γιατί με τη πράξη της προσφοράς εκφράζεται η ζωντάνια της ζωής.

Στην σφαίρα των υλικών πραγμάτων το να δίνεις σημαίνει να είσαι πλούσιος. Εδώ είναι που υπάρχει το λάθος. Πλούσιος δεν είναι εκείνος που έχει πολλά αλλά εκείνος που δίνει πολλά. Αυτό εκφράζουν και πολλές λέξεις της ελληνικής γλώσσας, όπως για παράδειγμα πλούσια καρδιά, πλούσια λόγια, πλούσια περιγραφή δηλαδή όταν υπάρχει ποικιλία. Αυτός που μαζεύει τους θησαυρούς κοντά του και τους φυλάει με άγρυπνο μάτι, έχει την αγωνία και την έγνοια να μη χάσει κάτι, είναι , από ψυχολογική άποψη, ο φτωχός και ξεπεσμένος άνθρωπος, άσχετα με το πόσα έχει. Όποιος έχει τη δύναμη να δίνει από τον εαυτό του, από κάτι που θεωρεί ΔΙΚΟ ΤΟΥ, τότε αυτός ο άνθρωπος είναι πλούσιος. Είναι γνωστό ε όλους μας πως οι φτωχοί είναι περισσότερο πρόθυμοι να προσφέρουν σε κάποιον που έχει ακόμα περισσότερο ανάγκη απ’ αυτούς, απ’ ότι οι πλούσιοι.

Παρόλα αυτά, η προσφορά δεν βασίζεται μόνο στα υλικά αγαθά αλλά και στη ψυχολογία του κάθε ανθρώπου. Τι δίνει στ’ αλήθεια ένας άνθρωπος στο συνάνθρωπό του; Δίνει κάτι από τον εαυτό του, ένα πολύτιμο κομμάτι του , δίνει κάτι από τη ζωή του. Αυτό δεν σημαίνει ότι θυσιάζει η ζωή του για τον άλλο, αλλά του δίνει κάτι που θα στηρίξει τον συνάνθρωπό του και θα του δώσει τη δύναμη να σταθεί στα πόδια του και να πάρει τη ζωή στα χέρια του. Του δίνει από τη χαρά του, το ενδιαφέρον, τη γνώση, τη κατανόηση, το χιούμορ, τη θλίψη του. Αυτό είναι που μας ξεχωρίζει ανάμεσα στους ανθρώπους. Να δίνεις με σκοπό να μην λάβεις κάτι αντάξιο. Η προσφορά ούτος ή άλλως είναι από μόνη της μια μεγάλη χαρά.

Ακόμα, όλοι οι άνθρωποι που έχουν τη δυνατότητα και τη διάθεση μπορούν να συμμετάσχουν σε διάφορες εθελοντικές δράσεις και οι ειδικότερα οι νέοι που ταυτόχρονα προσφέρουν και εισπράττουν σημαντικά στοιχεία. Συμμετέχοντας ένας νέος σε μια εθελοντική ομάδα μαθαίνει ότι στη ζωή οφείλουμε να βοηθάμε άτομα ή κοινωνικές ομάδες που πιθανόν χρειάζονται βοήθεια και να συνειδητοποιήσει ότι στη ζωή δεν υπάρχουν μόνο δικαιώματα και καλοπέραση αλλά και υποχρεώσεις. Επίσης μέσα από τη συμμετοχή τους οι νέοι κοινωνικοποιούνται. Ο εθελοντισμός προϋποθέτει συνεργασία μεταξύ των μελών της ομάδας, αλληλοϋποστήριξη και κατά αυτό το τρόπο , οι νέοι μαθαίνουν το σεβασμό προς τους συνανθρώπους τους και τη σπουδαιότητα της προσφοράς. Ακόμα, η εργασία σε μια εθελοντική ομάδα προσφέρει ηθική και ψυχολογική ικανοποίηση. Προσφέροντας χωρίς ανταλλάγματα καθένας νιώθει χαρά και αισθάνεται πως ολοκληρώνει την αποστολή του ως άνθρωπος. Επιπρόσθετα, πρόοδος και η ανάπτυξη κάθε κοινωνίας σχετίζεται πάντα με τη προσφορά των μελών της, άρα όταν οι πολίτες μιας χώρας και ειδικά οι νέοι προσφέρουν στη κοινωνία με ανιδιοτέλεια, τότε η ανάπτυξή της και η ευημερία της είναι εξασφαλισμένες.

Ο εθελοντισμός είναι στάση ζωής. Είναι σαν ένα καμπανάκι που μας βοηθά να θυμηθούμε πως με την αγάπη μπορούμε να υπερνικήσουμε τη στεγνότητα του <<εγώ>> μας. Γιατί ανάμεσα σε όλα τα προβλήματα που μας περιτριγυρίζουν υπάρχει και κρίση αγάπης. Όλα μέσα στη σύγχρονη κοινωνία είναι αυτοματοποιημένα , υπάρχει έλλειψη αγάπης προς το πλησίον, καθώς κυριαρχεί παντού ο στενός εγωισμός, η ωμή δύναμη και θέληση για κυριαρχία. <<Τα αυτόματα>> λέει ο Έριχ Φρομ << δεν μπορούν να αγαπήσουν. Μπορούν μόνο ν’ αλλάζουν την ετικέτα της προσωπικότητάς τους και να ελπίζουν για μια καλή ευκαιρία>>. Αντίθετα, ο Ξηροτύρης πιστεύει ότι << όσο πλατιά είναι η αγάπη μας, τόσο πιο πλούσια η ψυχή μας>>. Αυτόν τον πλούτο επιδιώκουμε ν’ αποκτήσουμε…