Φέρνει στην επιφάνεια ο Δημήτριος Γιώτης από το Μαυρομάτι Καρδίτσας, από την εποχή που γίνονταν η διανομή γης στους Θεσσαλούς κολίγους το 1910.

Πριν 107 χρόνια, αυτές τις μέρες, έγιναν στην Καρδίτσα και όλη την Θεσσαλία, μεγάλα συλλαλητήρια, αλλά σε εκείνο της Καρδίτσας δημιουργήθηκαν επεισόδια που είχαν ως αποτέλεσμα τη δολοφονία του αγρότη Χρήστου Σάλτα από το Ανώγι και τον τραυματισμό ορισμένων άλλων στο σιδηροδρομικό σταθμό.

Πέρασαν 107 χρόνια από την εποχή που αυτές τις μέρες στην Καρδίτσα και ολόκληρη την Θεσσαλία έγιναν οι μεγάλες εξεγέρσεις των αγροτών που ζητούσαν να γίνει διανομή γης στους Θεσσαλούς κολίγους. Ήταν το 1910, όταν στο συλλαλητήριο της Καρδίτσας δημιουργήθηκαν επεισόδια που είχαν ως αποτέλεσμα τη δολοφονία του αγρότη Χρήστου Σάλτα από το Ανώγι και τον τραυματισμό ορισμένων άλλων στο σιδηροδρομικό σταθμό.

107 χρόνια μετά, οι αγρότες μας είναι και πάλι στους δρόμους, παλεύοντας για μια καλύτερη ζωή.

Ντοκουμέντο

Ο Δημήτριος Γιώτης από το Μαυρομάτι Καρδίτσας, δημοσίευσε στην σελίδα του στο facebook ιστορικά ντοκουμέντα της εποχής. Πρόκειται για δικαστικά δικαστικά έγραφα από τις δυναμικές αντιδράσεις του κόσμου του Ν. Καρδίτσας για την διανομή γης στους Θεσσαλούς κολίγους το 1910. Στα εν λόγο επεισόδια στον σταθμό των τραίνων της Καρδίτσας έλαβαν μέρος εκτός από τον εγγονό του Πολέμαρχου Γ. Καραϊσκάκη που έφερε και αυτός το ίδιο όνομα με τον ήρωα παππού του και αρκετοί κάτοικοι του Μαυρομματίου [Γ. Μάκος] όπως αναφέρεται και στο έγγραφο που είναι μια απόφαση του Συμβουλίου Εφετών Λάρισας.

Ας θυμηθούμε όμως τα γεγονότα της εποχής όπως τα κατέγραψαν στο Εγχειρίδιο Τοπικής Ιστορίας οι Λάμπρος Γριβέλας, Βασίλης Μαγόπουλος και Νίκος Καραφύλης.

Το αγροτικό ζήτημα 1909-1910

Από τα πανάρχαια χρόνια οι καλλιεργητές του Θεσσαλικού κάμπου ήταν δούλοι των μεγάλων γαιοκτημόνων, όποια ονομασία και αν έφεραν: Μενέστες ή Πενέστες κατά την αρχαιότητα, δουλοπάροικοι κατά τη βυζαντινή εποχή, ραγιάδες επί τουρκοκρατίας, κολίγοι μετά την απελευθέρωση. Ζούσαν σε άθλιες καλύβες με μεγάλη φτώχεια και η ζωή, η τιμή και η υπόληψή τους ήταν στη διάθεση του "αφέντη". Μετά την απελευθέρωση, έγιναν πολλές προσπάθειες για να δοθεί η γη του καρδιτσιώτικου κάμπου στους καλλιεργητές. Οι τσιφλικάδες όμως που ήταν πανίσχυροι, αντιδρούσαν και η κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο. Το 1906 στον κάμπο της Λάρισας ο Μαρίνος Αντύπας ξεσήκωσε τσου κολίγους με τα κηρύγματά του αλλά οι τσιφλικάδες τον επόμενο χρόνο τον δολοφόνησαν για να σιγήσει η φωνή του. Στην Καρδίτσα, μετά το 1905 πολλοί νέοι επιστήμονες τάχθηκαν στο πλευρό των κολίγων και αγωνίστηκαν για τα δίκαιά τους. Ξεχωριστή θέση κατέχει ο Δημήτριος Μπούσδρας, δικηγόρος από το Προάστιο, ο οποίος μπήκε επικεφαλής του αγροτικού κινήματος. Στις 22 Μαΐου 1909 ιδρύθηκε ο Γεωργικός Πεδινός Σύνδεσμος στον οποίο ο Δ. Μπούσδρας εκλέχτηκε Πρόεδρος. Τα άλλα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου ήταν:

Ψημόπουλος Δημήτριος, φιλόλογος και νομικός από τους Σοφάδες. Αντιπρόεδρος.

Γρίβας Βασίλειος, γιατρός και αργότερα βουλευτής από το Προάστιο, Ταμίας.

Σαμαρόπουλος Γεώργιος δημοσιογράφος από τον Παλαμά, Γενικός γραμματέας

Παπαλόπουλος Θρασύβουλος από τους Σοφάδες, Ειδικός γραμματέας.

Παναγιωτόπουλος Κωνσταντίνος από το Μυρίχοβο, έφορος

Ζαφειρόπουλος Στέφανος από τη Ρακόβα, Κοσμήτωρ

Αγγελούσης Αθανάσιος δάσκαλος από το Κοσκινά, μέλος.

Καλτσάς Βάιος γεωργός από το Παλιοκκλήσι, μέλος

Καμινιώτης Φώτιος γεωργός από το αρτεσιανό

Κουκουλέτσος Δημήτριος δικηγόρος από τη Φτελοπούλα.

Μπάζης Ευθύμιος γεωργός από το Σταυρό.

Σταμούλης Κωνσταντίνος δικηγόρος και αργότερα βουλευτής και υπουργός από το Μοσχολούρι.

Φαλιάγκας Νικόλαος γεωργός από τη Μυρίνη.

Ο σύνδεσμος δραστηριοποιήθηκε στην Καρδίτσα και στα χωριά του κάμπου και έγραψε πολλά μέλη. Έγινε έτσι ένα ισχυρό όργανο στον αγώνα για τα δίκαια των αγροτών. Μέλη του συνδέσμου περιέτρεχαν στα χωριά και μιλούσαν με θερμά λόγια για την ανάγκη να απαλλοτριωθούν τα τσιφλίκια και να αποδοθεί η γη στους Καλλιεργητές. Ανάμεσα σ' αυτούς διακρίθηκαν και οι Κωνσταντίνος Παπακυρίτσης γιατρός και βουλευτής από τον Παλαμά που υποστήριξε θερμά τα αγροτικά δίκαια στη βουλή, καθώς και ο Λάμπρος Καταφυγιώτης. Σημαντική ήταν και η συμβολή του Αθανασίου Θανόπουλου γιατρού από την Ιτέα και Δημάρχου Φύλλου, Γ. Βούλγαρη, Κ. Κουκούλη ή Παπαρούνα και άλλων. Στις 20 Ιανουαρίου 1910 συγκροτήθηκε μεγάλο συλλαλητήριο στην πλατεία της Καρδίτσας στο οποίο έλαβαν μέρος χιλιάδες αγρότες. Στις 7 Φεβρουαρίου έγιναν συλλαλητήρια στα Τρίκαλα, στη Λάρισα, στο Βόλο, στο Βελεστίνο, στα Φάρσαλα, στην Καρδίτσα. Η αγροτιά του κάμπου "έβραζε" απ' άκρη σ' άκρη. Στις 27 Φεβρουαρίου συγκροτούνται νέα συλλαλητήρια στις Θεσσαλικές πόλεις, αλλά εκείνο της Καρδίτσας ήταν το ζωηρότερο.

Δημιουργήθηκαν και επεισόδια που είχαν ως αποτέλεσμα τη δολοφονία του αγρότη Χρήστου Σάλτα από το Ανώγι και τον τραυματισμό ορισμένων άλλων στο σιδηροδρομικό σταθμό. Στις 6 Μαρτίου σημειώθηκαν αιματηρά επεισόδια στο Σιδηροδρομικό σταθμό του Κιλελέρ, στο Τσουλάρ, στην Πύλη των Φαρσάλων και στη Λάρισα με πολλούς νεκρούς και τραυματίες αγρότες. Οι επικεφαλής των αγροτών στην Καρδίτσα και τη Λάρισα συλλαμβάνονται και οδηγούνται στα δικαστήρια.

Τριάντα εφτά Καρδιτσιώτες - μαζί τους και ο Δημήτριος Μπούσδρας - δικάστηκαν για τα γεγονότα της Καρδίτσας στο Κακουργιοδικείο Χαλκίδας και αθωώθηκαν πανηγυρικά. Το Κιλελέρ έμεινε στην ιστορία ως ορόσημο των αγροτικών αγώνων και τιμάται κάθε χρόνο με συγκεντρώσεις, ομιλίες και κατάθεση στεφανιών στο κενοτάφιο των νεκρών αγροτών. Οι αγώνες όμως και το αίμα που χύθηκε δεν πήγαν χαμένα. Οι κυβερνήσεις που ακολούθησαν αναγκάστηκαν να ψηφίσουν νόμους με τους οποίους απαλλοτριώθηκαν σταδιακά τα τσιφλίκια και η γη αποδόθηκε τελικά στους αγρότες.