Αντάμωμα, «Κάμπος και Άγραφα»

  • Κατηγορία: ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • Δημοσιεύθηκε : Κυριακή, 28 Μαϊος 2017 20:59

Συμμετοχή του Μορφωτικού Συλλόγου Ξυνονερίου στην εκδήλωση παράδοσης και πολιτισμού «Κάμπος και Άγραφα».

«-Το λένε δυο Αγραφιώτισσες,

το λέν σα μοιρολόϊ.

Ποιος έχει άνδρα στην ξενητειά

και το παιδί στον Άδη……»

(Στίχοι από πασχαλινό δημοτικό τραγούδι της κοινότητας, σε πρώτη καταγραφή του κ. Λάμπρου Κ. Βασιλάκου και νεότερη του κ. Κωνσταντίνου Δ. Πεσλή)

Ο Μορφωτικός Σύλλογος Ξυνονερίου θα λάβει για μία, ακόμη, μέρος στην εκδήλωση «Κάμπος και Άγραφα», στο 1ο Αντάμωμα Αγραφιώτικων και πεδινών χωριών, που θα διεξαχθεί για πρώτη φορά στο Μαυρομμάτι Καρδίτσας, στην ιστορική έδρα του δήμου Μουζακίου, την Κυριακή, 28 Μαΐου 2017, με ώρα έναρξης, στις 20 : 00 μ. μ., στις οκτώ το βράδυ. Τιμώντας και στο Μαυρομμάτι τη μνήμη του ενδόξου στρατηγού της Ρούμελης, που, φέτος, συμπληρώνονται 190 από το θάνατό του, στη διάρκεια της ανάπαυλας των εχθροπραξιών κατά την πολυήμερη μάχη του Φαλήρου, που ήταν μία από αυτές, που οδήγησε, καθοριστικά, στην οριστική μεταστροφή των ξένων δυνάμεων και στην αναγνώριση της ανεξαρτησίας και της εδαφικής κυριαρχίας του ελληνικού κράτους εκ μέρους των ευρωπαϊκών κρατών.

Ο Μορφωτικός Σύλλογος Ξυνονερίου αισθάνεται και δικαιωμένος αλλά και ευτυχής, με τη συμμετοχή του σε αυτό το Αντάμωμα και, μάλιστα, με τις ομάδες των υπολοίπων Αγραφιώτικων χωριών, του οποίου οι κάτοικοι της κοινότητας έχουν την ταυτότητα. Η κοινότητα Ξυνονερίου είναι η πρώτη ή τελευταία, ευρισκομένη στα ριζά ή στις απολήξεις των υπωρειών των Θεσσαλικών Αγράφων, κοινοτητα, όπου κυριαρχεί η ενδυμασία των Θεσσαλικών Αγράφων και αυτή του Αγραφώτικου φορέματος(«αγραφιώτ’κου φουστάν(ι)»), με όλη την τυπολογία, εξέλιξη και παραλλαγές της για όλες τις ηλικιακές ομάδες καθώς και οικονομικές και κοινωνικές ή άλλες καταστάσεις της πληθυσμιακής ομάδας της κοινότητας.

Παράλληλα, είναι μία από τις κοινότητες, που είναι ευλογημένη να βρίσκεται επί τόπου πεδινού και γύρω απ’ αυτήν ημιορεινού, λόγω ιστορικών και άλλων παράλληλων συγκυριών, με όλα τα πολιτιστικά και πολιτισμικά στοιχεία λόγω αυτής της θέσης, που αποκτώνται, και με ταυτότητα, όμως, αυτή του Δυτικοθεσσαλού Αγραφιώτη ημιορεινού κατοίκου της περιοχής και της πόλης της Καρδίτσας, όπως έτυχε να είναι η ίδια για πολλές τέτοιες κοινότητες, όπως αυτή του Μαυρομματίου, της Γελάνθης, του Κέδρου, της Λοξάδας, του Κέδρου, αλλά και του ιστορικού κέντρου της πόλης της Καρδίτσας, με την οποία αναπτύσσει τις περισσότερες σχέσεις και τα ίδια φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά αλλά και επιρρώνει το πληθυσμιακό δυναμικό της από τα μέσα και τέλη του 19ου αιώνα.

Σε παραλληλία, είναι αυτή, που αναπτύσσει και σχέσεις αλλά και επιγαμίες από το 19ο αιώνα και με τις άλλες πολιτισμικές ομάδες, όπως των κατοίκων των γύρων πεδινών χωριών, των αποκαλούμενων «(Γ)Καραγκούνηδων» των μετακινούμενων Σαρακατσάνων σκηνιτών, που ενοικίαζαν τους βοσκοτόπους στην περιοχή της Γούβας, ή εθνοτικές ομάδες, όπως των Βλάχων(«βλαχόφωνων κατοίκων γειτονικών ή μακρινών κοινοτήτων, που εγκαθίστανται από τον 19ο αιώνα στην πόλη της Καρδίτσας»). Επίσης, με τους ελληνόφωνους κατοίκους του αστικού κέντρου της πόλης της Καρδίτσας, με τους οποίους οι επιγαμίες από και προς αυτήν είναι σημαντικές, με τους πολύ ορεινούς Αγραφιώτες από την πλευρά της Ευρυτανίας αλλά και της Καρδίτσας, που εγκαθίστανται, οριστικά, σ’ αυτήν αλλά και λόγω της σύναψη επιγαμιών, ανέκαθεν.

Όλες αυτές οι ομάδες ή τα μέλη τους έγιναν «σᾶρξ ἐκ τῆς σαρκὸς ἡμῶν» και έφτασαν να επηρεάσουν για ένα χρονικό διάστημα και ένα τμήμα της ενδυματολογικής αμφίεσης του γυναικείου, κυρίως, πληθυσμού, χωρίς να αλλοιώνει και να επηρεάζει το πλει(ον)οψηφούν τμήμα της κοινότητας, που διατήρησε, περισσότερο και με τον πιο υπερήφανο τρόπο και, μάλιστα, ως τα μέσα της δεκαετίας του 1960, ακόμα, και την παραλλαγή του αγραφιώτικου φορέματος με το ένθετο κατασκευασμένο άσπρου χρώματος κομμάτι υφάσματος(«τον σουρά ή την τραχηλιά(τραχ’λι(ι)ά»), όπως το φορούσαν, πιο παλιά, σχεδόν, σε όλες τις αγραφιώτικες κοινότητες, ακόμη, και σε αυτές των Αγραφιωτών, που εγκαθίστανται στη Μακεδονία και στη Θράκη καθώς και στους Σαρακατσάνους του Ζαγορίου, με προέλευση από τα Άγραφα.

Για αυτό για τη δική μας κοινότητα το αντάμωμα αποτελεί τη συμπύκνωση και, ίσως, το καλύτερο παράδειγμα αυτού του πράγματος, που θέλει να εκφράσει, τη μακραίωνη σχέση όλων των επαφών όλου, σχεδόν, τμήματος της περιοχής της Καρδίτσας, χωρίς η κοινότητα μας να χάνει, η οποία αν και έγινε να έχει από όλα, εντούτοις είναι μία η ταυτότητα αυτή του Αγραφιώτη κατοίκου στα ριζά των Θεσσαλικών Αγράφων…Και, πρώτα, ο Θεός και δια πρεσβειών του Αγίου Νικολάου, ο Σύλλογος όσο και ο επιστημονικός υπεύθυνος του Συλλόγου ελπίζει να φιλοξενήσει η κοινότητα Ξυνονερίου το αντάμωμα του 2019, συμπληρώνοντας 150 χρόνια από την οριστική εγκατάσταση των κατοίκων στη σημερινή θέση του οικισμού, σύμφωνα, και με την αγιογράφηση της νεότερης σειράς των δεσποτικών εικόνων του τέμπλου του ναού του Αγίου Νικολάου από τον Μαργαρίτη Μακρυνιτσιώτη το έτος 1869….Καλή επιτυχία και ελπίζουμε όλοι να είστε εκεί, τιμώντας με την παρουσία σας αυτή την σπάνια αλλά σημαντική καρδιτσιώτικη εκδήλωση…

Για το Μορφωτικό Σύλλογο Ξυνονερίου

Η πρόεδρος, κ. Γιαννούλα Βασιλάκου

Ο Επιστημονικός υπεύθυνος του Μορφωτικού Συλλόγου Ξυνονερίου κ. Κωνσταντίνος Δ. Πεσλής

Ιστορικός - Λαογράφος