Πρώτη άποψη (ειδικά για τους μαθητές του Λυκείου)

Μόνο ως κακόγουστο αστείο μπορεί να χαρακτηριστεί το φετινό θέμα της Έκθεσης στις Πανελλήνιες εξετάσεις. Το να ρωτά, δηλαδή, η Επιτροπή Εξετάσεων τους μαθητές που είναι από το πρωί μέχρι το βράδυ πάνω από τα σχολικά βιβλία και μπαινοβγαίνουν από φροντιστήριο σε φροντιστήριο ποια είναι η σχέση τους με την ανάγνωση των βιβλίων -πέραν των σχολικών- και την επαφή τους με την Ποίηση! Όταν οι μαθητές- ειδικά στις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου- δεν έχουν καθόλου ελεύθερο χρόνο, όταν τρέχουν από το ένα μάθημα στο άλλο, όταν θα πρέπει να καλύψουν την ύλη τουλάχιστον 3-4 φορές, πριν δώσουν εξετάσεις. Όταν τους κόβουν κάθε άλλη δραστηριότητα «μαχαίρι» λέγοντας τους «έλα μωρέ υπομονή, όχι ταινίες, όχι βιβλία, όχι έρωτες, όχι προπόνηση. Υπομονή, ένα-δυο χρόνια είναι και μετά θα έχεις όλη η ζωή μπροστά σου.»!

Στην εξέταση δόθηκαν τρία κείμενα. Το πρώτο, του συγγραφέα Θεόδωρου Γρηγοριάδη, για τη σημασία της ανάγνωσης, το δεύτερο του συγγραφέα, μεταφραστή Κώστα Τσιρόπουλου για τη σημασία της γραφής και το τρίτο ένα ποίημα του Τίτου Πατρίκιου για το ρόλο της ποίησης στην καθημερινή μας ζωή. Οι θεματικές αυτές ήταν, βέβαια, εντός εξεταστέας ύλης. Σκεφτείτε, όμως, τις απαντήσεις των υποψηφίων. Τι θα έγραψαν άραγε οι περισσότεροι; Εγώ δεν έχω καμιά αμφιβολία ότι οι επιδόσεις των μαθητών θα είναι κακές!

Δεύτερη άποψη (πριν οι μαθητές φτάσουν στο Λύκειο)

Έχουμε εμφυσήσει στα παιδιά μας την αγάπη για το εξωσχολικό διάβασμα (βιβλιοφιλία) και ιδιαίτερα για τη Λογοτεχνία; Όλοι οι συγγραφείς συμφωνούν ότι ο ρόλος του γονιού είναι καθοριστικός: «Να διαβάζετε με τα παιδιά σας συχνά μαζί, δυνατά», προτρέπει η Ελένη Ανδρεάδη, ενώ ο Ευγένιος Τριβιζάς παροτρύνει τους γονείς να επιλέγουν παιδικά βιβλία που και οι ίδιοι απολαμβάνουν. Στέκεται, επίσης, στη συνύπαρξη παιδιού και γονιού πάνω από ένα βιβλίο: «Αν οι γονείς διαβάζουν στο παιδί μια ιστορία που αφήνει τους ίδιους αδιάφορους, εκείνο διαισθάνεται και αντιδρά ανάλογα. Αν όμως διασκεδάζουν οι ίδιοι με την όλη διαδικασία, τότε είναι πολύ πιο πιθανό να μεταδώσουν στο παιδί την αγάπη για το διάβασμα». Φυσικά, πολύ σημαντικό είναι να αγαπούν οι ίδιοι οι γονείς τα βιβλία και να τους βλέπουν τα παιδιά να διαβάζουν και να αντλούν απόλαυση από αυτό.

Όμως, το κάνουν αυτό οι γονείς από την παιδική κιόλας ηλικία του παιδιού τους; Οι περισσότεροι όχι! Αντίθετα είναι οι ίδιοι «κολλημένοι» στο Facebook ή στο instagram! Όταν οι ίδιοι οι γονείς δε διαβάζουν βιβλία, θα κάνουν το ίδιο και τα παιδιά, γιατί έχοντας αυτό ως παράσταση η εικόνα αυτή αποτυπώνεται και στη μνήμη του παιδιού ως καλό και σωστό και αργότερα ως μαθητές Δημοτικού και Γυμνασίου περνούν αρκετές ώρες της μέρας με τη σειρά τους, χαζεύοντας στο Facebook ή στο instagram, ενώ, όταν θέλουν να βρουν κάτι, προτιμούν να το ψάξουν στο διαδίκτυο πάρα σε ένα βιβλίο. Στην παραπάνω αιτία συνυπολογίστε, ακόμη, το γεγονός ότι τα πάντα εικονοποιούνται πλέον, το ότι πολλά βιβλία έχουν γίνει ταινίες και τη διαφορετική αντίληψη των νέων για την ψυχαγωγία…

Και ερχόμαστε τώρα στο σχολείο. Η Καλλιόπη Κύρδη (εκπαιδευτικός και συγγραφέας, υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων στην Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Α΄ Αθήνας) λέει: «Το σχολείο μπορεί να δημιουργήσει κίνητρα για ανάγνωση, όπως δραστηριότητες με μορφή παιχνιδιού που εμπλέκουν βιβλία, ώρα ανάγνωσης όπου δάσκαλος και παιδιά επιλέγουν και διαβάζουν βιβλία, αναπάντεχες γωνιές του σχολείου όπου μπορεί να γίνει μια ατμοσφαιρική ανάγνωση, προτάσεις για βιβλία που συνδέονται με τα ενδιαφέροντα κάθε παιδιού, υποστήριξη των επιλογών τους, χρόνος για να μιλήσουν για τα βιβλία που διαβάζουν». Εγώ αναρωτιέμαι: Γίνεται αυτό στη σχολική πραγματικότητα; Μάλλον όχι! Γιατί το εκπαιδευτικό μας σύστημα έτσι είναι φτιαγμένο: φορτωμένο ωρολόγιο πρόγραμμα, κακογραμμένα σχολικά εγχειρίδια αλλά και απλή αποστήθιση κάνουν τους νέους όχι μόνο να μη θέλουν να διαβάζουν εξωσχολικά βιβλία αλλά να φτάνουν και στο σημείο να μη θέλουν να διαβάσουν ούτε αυτά του σχολείου!

Μετά από όλα αυτά έχουμε την απαίτηση να γράψουν οι μαθητές για τη σημασία της ανάγνωσης, της γραφής και το ρόλο της ποίησης στην καθημερινή τους ζωή!

Επιμέλεια: Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος

 tokinitro.blogspot.gr (ΤΟ ΚΙΝΗΤΡΟ)