Ο Φιλελληνισμός και οι Αγώνες των Ελλήνων

  • Κατηγορία: ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • Δημοσιεύθηκε : Κυριακή, 18 Ιουνίου 2017 18:38

Εγκαίνια έκθεσης από τον Νίκο Βούτση και ημερίδα στην Καρδίτσα για τον Φιλελληνισμό και τους Αγώνες των Ελλήνων, αφιερωμένη στα 50 χρόνια Καραϊσκάκεια...

Σημαντικό πολιτιστικό γεγονός αποτελεί για την Καρδίτσα η έκθεση «Ο Φιλελληνισμός και οι Αγώνες των Ελλήνων» που εγκαινιάστηκε την Παρασκευή από τον Πρόεδρο της Βουλής Νικόλαο Βούτση και η οποία φιλοξενείται στη Δημοτική Πινακοθήκη Καρδίτσας.

Η έκθεση διοργανώνεται από την Βιβλιοθήκη της Βουλής, στο πλαίσιο της Διεθνούς Γιορτής Πολιτισμού «Καραϊσκάκεια», που οργανώνεται από την Ένωση Πολιτιστικών Συλλόγων Καρδίτσας, θεσμός που φέτος συμπληρώνει 50 χρόνια.

Είναι μάλιστα η πρώτη φορά που μεταφέρεται στην επαρχία η συγκεκριμένη Έκθεση και το γεγονός αυτό προσδίδει ξεχωριστό κύρος, όπως τονίστηκε από τους ομιλητές, στη φετινή διοργάνωση, που θα πραγματοποιηθεί από 21 έως 27 Ιουνίου και έχει επετειακό-πανηγυρικό χαρακτήρα.

Η διοργάνωση τελεί υπό την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και γίνεται σε συνδιοργάνωση με την Περιφέρεια Θεσσαλίας - Περιφερειακή Ενότητα Καρδίτσας, την Περιφερειακή Ένωση Δήμων Θεσσαλίας, τον Δήμο Καρδίτσας, το Επιμελητήριο Καρδίτσας καθώς επίσης και με τη συμπαράσταση της Ιεράς Μητρόπολης Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλων.

«Η Βουλή των Ελλήνων με την διοργάνωση τέτοιων πρωτοβουλιών έμπρακτα εκφράζει μια πολιτική εξωστρέφειας και θέλει να ανοιχτεί σε όλη την ελληνική επικράτεια και όχι μόνο», υπογράμμισε στην ομιλία του ο πρόεδρος της Βουλής.

«Σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς, χέρι- χέρι όλοι να βοηθήσουμε και να ενθαρρύνουμε, ώστε να αναδειχθούν οι υγιείς και δημιουργικές δυνάμεις για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας.

Είμαστε υποχρεωμένοι να το κάνουμε», κατέληξε ο κ. Βούτσης.

Στην έκθεση, παρουσιάζονται ιστορικά και καλλιτεχνικά τεκμήρια για τον Φιλελληνισμό και την Ελληνική Επανάσταση. Αρχειακό και βιβλιακό υλικό από τις Ειδικές Συλλογές της Βιβλιοθήκης της Βουλής αφηγούνται τα φαινόμενα του περιηγητισμού και της αρχαιολατρίας, καθώς και του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, που θα διαμορφώσουν στη μεν Δύση το φιλελληνικό κίνημα, στον δε ελλαδικό χώρο την εθνεγερτική πορεία.

Ο Ελληνικός Αγώνας του '21 παρουσιάζεται μέσα από την ιστορική καταγραφή του σε εκδόσεις δυτικοευρωπαίων, καθώς και σε καταστατικά κείμενα του διαμορφούμενου νεοελληνικού κράτους (πρακτικά και ψηφίσματα των Εθνοσυνελεύσεων, συνταγματικά κείμενα) αλλά και στον τύπο της εποχής. Η προσωπικότητα και δράση του Γεωργίου Καραϊσκάκη αποτυπώνεται παραστατικά στη σχετική γραμματεία και εικονογραφία.

Η έκθεση εικονογραφείται με ψηφιακές αναπαραγωγές εικονογραφικών τεκμηρίων -από τις συλλογές της Βιβλιοθήκης της Βουλής και από τη Συλλογή Βαρκαράκη - για όλες τις πτυχές του απελευθερωτικού αγώνα των Ελλήνων και της θετικής υποδοχής του από τη Δύση.

Ο πρόεδρος της Ένωσης Πολιτιστικών Συλλόγων Ν. Καρδίτσας Μανώλης Στεργιόπουλος, αφού υπογράμμισε ότι "η έκθεση που αναπτύσσεται από τον περιηγητισμό στο Διαφωτισμό και από εκεί στους αγώνες των Ελλήνων και τον Φιλελληνισμό και στον στρατηγό Καραϊσκάκη, είναι προσφορά της Βιβλιοθήκης της Βουλής στην πόλη μας", στη συνέχεια πρόσθεσε:

" Η έμπρακτη συμμετοχή της Βουλής στους τοπικούς εορτασμούς, ελπίζουμε να μην σταματήσει εδώ. Ανοίγει μια πόρτα συνεργασίας σε πολλά επίπεδα. Μπορεί να προσφέρει στους πολίτες πολιτιστικές ιστορικές παραστάσεις και το πιο σημαντικό στα παιδιά μας βαθύτερη επικοινωνία με το παρελθόν και κατ' επέκταση αυτογνωσία και συνειδητοποίηση".

Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 31 Δεκεμβρίου 2017.

Ενδιαφέρουσα ημερίδα

Η αξία και τα διαχρονικά μηνύματα του φιλελληνισμού αναδείχτηκαν κατά τη διάρκεια της σχετικής ημερίδας που πραγματοποιήθηκε το πρωί του Σαββάτου 17 Ιουνίου, στο ξενοδοχείο Άρνη, στο πλαίσιο της 50ης Διεθνούς Γιορτής Πολιτισμού «Καραϊσκάκεια» που οργανώνει η Ένωση Πολιτιστικών Συλλόγων Νομού Καρδίτσας.

Θέμα της ημερίδας ήταν «Ο Φιλελληνισμός και οι αγώνες των Ελλήνων», όπως είναι και ο τίτλος της Έκθεσης της Βιβλιοθήκης της Βουλής που εγκαινιάστηκε με πολύ μεγάλη επιτυχία και με τη συμμετοχή πλήθους κόσμου το απόγευμα της Παρασκευής 16 Ιουνίου στη Δημοτική Πινακοθήκη Καρδίτσας.

Το πρόγραμμα της ημερίδας ξεκίνησε με τους χαιρετισμούς του πρώην Προέδρου της Βουλής κ. Δημήτρη Σιούφα, της βουλευτή Καρδίτσας κ. Παναγιώτας Βράντζα, του Αντιδημάρχου Καρδίτσας κ. Γιάννη Σβάρνα, του Προέδρου της Ένωσης Πολιτιστικών Συλλόγων Κ. Μανώλη Στεργιόπουλου και εκπροσώπου του hmeridasterrgiopΣεβασμιώτατου Μητροπολίτη Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλων.

Ακολούθησαν οι ομιλίες της Δρ. Λουκίας Δρούλια, ομότιμης Διευθύντριας Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, με θέμα «Η αναβίωση του ελληνικού ιδεώδους και ο φιλελληνισμός: μία περιδιάβαση», και της Δρ. Αλεξάνδρας Σφοίνη, εντεταλμένης ερευνήτριας του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, με θέμα «Η εικόνα των Ελλήνων στα φιλελληνικά φυλλάδια κατά την Ελληνική Επανάσταση».

Περίληψη ομιλίας

Στις τελευταίες δεκαετίες του 18ου αι. και τις πρώτες του 19ου, τα χρόνια της πνευματικής και οικονομικής ‘προετοιμασίας’ των νέων Ελλήνων και της στροφής του δυτικού ενδιαφέροντος, δημιουργήθηκε το ρεύμα που μπορεί ν’ αποκληθεί περίοδος του ‘προ-φιλελληνισμού’ ή ‘πρώιμου’ φιλελληνισμού. Στην εποχή αυτή η Eλλάδα ουτοπία, η Eλλάδα πραγματικότητα αναδύονται στο φαντασιακό των ανθρώπων μέσα από τις κλασικές σπουδές και τον περιηγητισμό. Στον φθίνοντα 18ο αιώνα η Eυρώπη θα επικοινωνήσει με την ελληνική αρχαιότητα μέσα από μυθιστορηματικά έργα του Chr.M. Wieland, του Fr. Hölderlin και του abbé Barthélemy, αρχαιολογικά του J. J. Winckelmann, φιλοσοφικά του F. A. Wolf και του Wilhelm von Humbold, το ποιητικό έργο του Byron και το ταξιδιωτικό του Chateaubriand.

Η έκρηξη της Eλληνικής επανάστασης ξεσήκωσε την ευαίσθητη, τη ριζοσπαστική, τη φιλελεύθερη, τη φιλεύσπλαχνη και θρησκευόμενη, κοινή γνώμη και προβλημάτισε τις κυβερνήσεις. Xωρίς την πράξη αυτή, την πολιτική, δύσκολα θα μπορούσε ο «ελληνισμός», -η αρχαιολατρία, ο νεοουμανισμός, ο νεοκλασικισμός-, να μετεξελιχθεί σε δυναμικό φιλελληνικό κίνημα, ένα πολυσύνθετο στην έκφρασή του πολιτισμικό, πολιτικό και στρατιωτικό φαινόμενο, τον «φιλελληνισμό», που ταυτίστηκε τότε με το φιλελεύθερο και το ρομαντικό κίνημα – και, ακόμα ακόμα, με τον βυρωνισμό. «Πράξη» άλλωστε ήταν η προσωπική παρουσία του Byron στο Mεσολόγγι και ο θάνατός του εκεί το 1824 που δημιούργησε έναν μύθο γύρω από το πρόσωπό του καθρεφτίζοντας τη συμπαράσταση όλου του δυτικού κόσμου. Στη βιβλιογραφία εμφανίστηκαν φυλλάδια που εξέφραζαν την υποστήριξή τους στον ελληνικό Αγώνα επωνύμων συγγραφέων, όπως οι Krug, Pradt και Benjamin Constant, καθώς και ρομαντικοί ποιητές, όπως οι Shelley, Chateaubriand, Lamartine και Hugo, αλλά και πολλοί ελάσσονες ή ανώνυμοι. Ιδρύθηκαν πλήθος επιτροπές συμπαράστασης, ενώ στον στρατιωτικό τομέα προσέδραμαν στον ελληνικό αγώνα πολλοί Eυρωπαίοι και Αμερικανοί πρόθυμοι να πολεμήσουν στο πλευρό των Eλλήνων, οι στρατολογημένοι ή μη ‘εθελοντές’.

Tέλος, η ναυμαχία του Nαυαρίνου τον Oκτώβριο 1827, ηθελημένη ή συμπτωματική, θεωρήθηκε η κορυφαία εκδήλωση φιλελληνικής συμπαράστασης, που έδωσε άλλωστε την θετική τροπή στον φθίνοντα και εξαντλημένο πια επίμονο ελληνικό Aγώνα της Aνεξαρτησίας. Στα χρόνια που ακολούθησαν, όταν τερματίστηκαν οι πολεμικές πράξεις, ο φιλελληνισμός χάνει πλέον την αρχική του ορμή, καταλαγιάζει. Παρ’ όλα αυτά θα μπορούσε να λεχθεί ότι ο φιλελληνισμός του 1821 άφησε τα ίχνη του στη διεθνή κοινή συνείδηση.