Η κοινωνική ενσωμάτωση των τσιγγάνων

Γράφει ο Γιώργος Αμβροσίου.

Το θλιβερό περιστατικό με τον βαρύ τραυματισμό – καμάρι να ζήσει το παλικάρι – του 16χρονου τσιγγάνου – ΡΟΜΑ – στην Θεσσαλονίκη, έχει συγκλονίσει όλη την Ελληνική κοινωνία. Ειλικρινά, δεν υπάρχει χειρότερο συναίσθημα να έχεις έναν δικό σου άνθρωπο να χαροπαλεύει και πολύ περισσότερο να χάσει τόσο άδικα τη ζωή του. Άσχετα αν το θύμα είναι σήμερα ένας τσιγγάνος ή αν ήταν ο γιος ενός μπαλαμού, αν το θύμα αύριο είναι ένας λαθρομετανάστης ή ο γιος ενός βιομηχάνου ή εφοπλιστή, η αξία της ζωής είναι η ίδια.

Όμως, δεν πρέπει να παραλείψουμε να δούμε κατάματα την πραγματικότητα. Κακά τα ψέματα ή μειονότητα των τσιγγάνων στην Ελλάδα, επιδεικνύει μια άνευ προηγουμένου παραβατική συμπεριφορά και αυτό δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο. Σίγουρα, είναι άλλο να πυροβολήσεις κάποιον και να τον σκοτώσεις και άλλο η παραβατική τοου συμπεριφορά. Πάλι όμως υπάρχει η παράμετρος που λέει πως όταν κάποιος ζει επικίνδυνα, κάποια στιγμή θα γίνει και η στραβή.

Λένε για τον 18χρονο ότι τον πυροβόλησαν για 20€, τόσο ήταν το ποσό της βενζίνης που έβαλε στο πρατήριο και έφυγε χωρίς να πληρώσει. Όμως, όταν άρχισε η αστυνομία να τον κυνηγάει, είδαμε ότι το αυτοκίνητο οδηγούσε ένας 16χρονος, χωρίς δίπλωμα οδήγησης, παραβίαζε κόκκινα φανάρια και άλλα σήματα οδικής κυκλοφορίας και ήταν ένας κινούμενος δημόσιος κίνδυνος. Πόσο σύνηθες είναι να επιδεικνίει τέτοια συμπεριφορά, ένα παιδί 16 χρόνων; Μάθαμε επίσης ότι ο ανήλικος,είναι πατέρας ενός παιδιού 1,5 ετών. Δηλαδή, από τα 14 έχει τεκνοποιήσει.

Άλλο ένα τεράστιο θέμα που θεωρείται σημαντικός παράγοντας για την μη ενσωμάτωση της κοινότητας των Ρομά στη Ελληνική κοινωνία, είναι ο πρόωρος γάμος που θέτει τα παιδιά των Ρομά σε αυξημένο κίνδυνο εγκατάλειψης του σχολείου και ανεργίας. Βγάζουν ακόμα το ματωμένο σεντόνι μετά την πρώτη νύχτα γάμου για να αποδείξουν την αγνότητα των κοριτσιών τους αλλά συγχρόνως τα καταδικάζουν σε μια ζωή με δυσεπίλυτα προβλήματα υγείας και με ελάχιστες επαγγελματικές ευκαιρίες.

Έρευνες δείχνουν ότι μόνο η παιδεία μπορεί να συντελέσει στην άρση της συνήθεια των Τσιγγάνων να παντρεύουν από πολύ μικρή ηλικία τα παιδιά τους, που τείνει να μειωθεί σε κάποιους οικισμούς Ρομά οι οποίοι δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην εκπαίδευση των παιδιών τους.

Από το 1976 έως τις αρχές του 2000, τα κορίτσια μόλις παρουσίαζαν έμμηνο ρύση, έπρεπε να σταματήσουν το σχολείο και να επιστρέψουν στο σπίτι τους προκειμένου να μάθουν το νοικοκυριό, αναφέρουν επιστήμονες που έχουν κάνει σχετικές έρευνες.

Κάνοντας μια αναζήτηση στο διαδίκτυο, βρήκαμε μια έρευνα για τις έφηβες Τσιγγάνες μητέρες και τις επιπτώσεις στην υγεία τους και στην υγεία των παιδιών, που διενήργησε το 2009 το υπουργείο Απασχόλησης. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου «Εκπόνηση Μελέτης για την Καταγραφή της Υφιστάμενης Κατάστασης των Ρομά στην Ελλάδα, Απολογισμός Δράσεων και Εκπόνηση Σχεδίου Δράσης για την 4η Προγραμματική Περίοδο» με χρηματοδότηση του υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας και με Ανάδοχο την «Ευρωδιάσταση». Το δείγμα καλύπτει 276 νοικοκυριά με 1.464 μέλη, τα οποία κατανέμονται σε 7 περιφέρειες, 10 νομούς και 15 δήμους.

Όπως προέκυψε, οι Τσιγγάνες γίνονται μητέρες πολύ νέες και έχουν περισσότερες κυήσεις, τοκετούς και αποβολές από τον υπόλοιπο πληθυσμό, γεγονός που επιβαρύνει την υγεία τους, διότι σπάνια παρακολουθούνται κατά τη διάρκεια της κύησης. Σε ό,τι αφορά τους τοκετούς, το 60% περίπου έχει γεννήσει μέχρι 4 παιδιά, ενώ από τις γυναίκες που γέννησαν το 46% δηλώνει ότι κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τις παρακολουθούσε γιατρός του νοσοκομείου (ή κέντρου υγείας), το 20% δηλώνει ιδιώτη γιατρό και το 32% δηλώνει ότι δεν είχε καμιά παρακολούθηση.

Ανάλογα ποσοστά εμφανίζονται και στη συχνότητα επισκέψεων στο γυναικολόγο όπου το 34,5% δηλώνει μέχρι 3 επισκέψεις, το 42,3% από 4- 9 επισκέψεις και πάνω από 9 το 25,0%. Από τις γυναίκες αυτές, το 17% δηλώνει το θάνατο ενός παιδιού. Ειδικότερα, περίπου το 21% δηλώνει το θάνατο βρέφους 0-12 μηνών, ενώ το 50% δηλώνει το θάνατο παιδιού 1-5 ετών. Σε ό,τι αφορά τις συνθήκες θανάτου, φαίνεται ότι η πλειονότητα των γυναικών δεν έχει σαφή εικόνα. Πάντως, αν και το 80% δηλώνει ότι δεν επιθυμεί να αποκτήσει άλλα παιδιά, εντούτοις, το 65% δεν λαμβάνει κανένα μέτρο αντισύλληψης, ενώ το 7,5% μόνο χρησιμοποιεί χάπι ή σπιράλ.

Ψάχνοντας, βρήκα ότι παρόμοιο είναι το πρόβλημα και με τους τσιγγάνους στην Βουλγαρία, όπου  το 50% των Τσιγγάνων σε νεαρή ηλικία 16 χρόνων, που έχουν τελειώσει το δημοτικό ή είναι αγράμματοι, έχουν κάνει ήδη οικογένεια. Το 50% των πτυχιούχων Τσιγγάνων έχουν οικογένεια σε ηλικία 25 χρόνων. Με άλλα λόγια η επένδυση στην εκπαίδευση έχει συνδεθεί με την αύξηση της ηλικίας στην οποία παντρεύονται οι τσιγγάνοι στην Βουλγαρία. Οι άλλοι δυο παράγοντες είναι η οικονομική κατάσταση και οι συνθήκες στέγασης".

Μόνο αν οι τσιγγάνοι αρχίσουν να παρακολουθούν τα μαθήματα στα σχολεία και γιατί όχι αυξηθεί το ποσοστό όσων σπουδάζουν, μόνο τότε θα σταματήσουμε να διαβάζουμε καθημερινά συμβάντα από το αστυνομικό δελτίο με αρνητικούς πρωταγωνιστές νεαρούς ή και μεγαλύτερους τσιγγάνους.