Τι ήταν τελικά ο Κάστρο;

Γράφει ο Γιώργος Αμβροσίου...

Μεγάλος θόρυβος έχει ξεσπάσει στη χώρα μας με την ενέργεια του πρωθυπουργού να πάει στην Κούβα και να εκφωνήσει επικήδειο στην σωρό του Φιντέλ Κάστρο. Πολλοί ήταν αυτοί που αποκάλεσαν τον Φιντέλ Κάστρο δικτάτορα. Τι ήταν όμως πράγματι ο Φιντέλ;

Είναι αλήθεια ότι ο Φιντέλ πήρε την εξουσία με επανάσταση, ανατρέποντας έναν δικτάτορα. Στην εξέγερση του Σαντιάγκο (26 Ιουλίου 1953) ήταν από τους αρχηγούς στην επίθεση κατά των στρατιωτικών καταυλισμών, συνελήφθη όμως και καταδικάστηκε σε φυλάκιση 15 ετών. Το 1955 αμνηστεύτηκε και κατέφυγε στις ΗΠΑ. Εκεί προσπάθησε να μυήσει στην επανάσταση τους εξόριστους Κουβανούς. Η αμερικάνικη κυβέρνηση όμως αντέδρασε κι έτσι ο Κάστρο διέφυγε στο Μεξικό. Από κει, με λίγους άντρες, αποβιβάστηκε στην Κούβα (2 Δεκεμβρίου 1956) και ανέβηκε στα βουνά. Το επαναστατικό κίνημα πήρε μεγάλες διαστάσεις και οι αντάρτες, μετά από πολλές επιτυχίες, κατέλαβαν την 1η Ιανουαρίου 1959 την πρωτεύουσα Αβάνα. Ο Μπατίστα απέδρασε από την Κούβα και πρωθυπουργός ανέλαβε ο Φιντέλ Κάστρο. Το 1965 έγινε γενικός γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος Κούβας και το 1976 συγκέντρωσε στο πρόσωπό του τα αξιώματα του προέδρου του κράτους και του αρχηγού των Ενόπλων Δυνάμεων. Ο ηγέτης της Κούβας, αρρώστησε και στις 31 Ιουλίου 2006 και μεταβίβασε προσωρινά την εξουσία στον αδελφό του, Ραούλ Κάστρο. Στις 19 Φεβρουαρίου του 2008, έπειτα από μισό αιώνα στο τιμόνι της Κούβας, ο Κάστρο ανακοίνωσε την οριστική παραίτησή του.

Όπως δηλαδή εύκολα καταλαβαίνει κανείς, σε αυτό το κρατίδιο της Καραϊβικής, που δεν ξέρει τι θα πει εκλογές. Μετά την ανεξαρτησία του το 1902 από τους Ισπανούς, πήραν σειρά οι δικτάτορες. Το 1906 έγιναν για πρώτη φορά εκλογές που όμως αμφισβητήθηκαν. Υπήρξαν ταραχές και η συνταγματική κυβέρνηση έμεινε μέχρι το 1925, όταν ο Χεράρδο Ματσάδο Μοράλες, αφού εκλέχθηκε πρόεδρος, κατάργησε το σύνταγμα. Τον Αύγουστο του 1933 μέλη του κουβανικού στρατού έκαναν πραξικόπημα με το οποίο καθαίρεσαν τον Ματσάδο και έβαλαν πρόεδρο τον Κάρλος Μανουέλ ντε Σέσπεδες. Όμως τον Σεπτέμβριο, δεύτερο πραξικόπημα από τον Λοχία Φουλχένσιο Μπατίστα έριξε τον Σέσπεδες και πρόεδρος μπήκε ο Ραμόν Γκράου Σαν Μαρτίν.

Οι εκλογές του 1952 είχαν τρεις υποψηφίους. Ο Ροβέρτο Αγραμόντε του Κόμματος των Ορθοδόξων ήταν πρώτος σε όλες τις δημοσκοπήσεις, ακολουθούμενος από τον Αουρέλιο Έβια του Αυθεντικού Κόμματος, ενώ πολύ πιο πίσω ήταν ο Μπατίστα, ο οποίος επεδίωκε να επιστρέψει στην προεδρία. Όταν κατέστη εμφανές ότι ο Μπατίστα δεν είχε καμιά πιθανότητα να κερδίσει τις εκλογές, έκανε πραξικόπημα στις 10 Μαρτίου 1952 και έμεινε στην εξουσία με τη στήριξη του εθνικιστικού τμήματος του στρατού, ως "μεταβατικός πρόεδρος" για τα επόμενα δύο χρόνια. Το 1954, κατόπιν πιέσεων από τις ΗΠΑ, συμφώνησε να γίνουν εκλογές. Το Αυθεντικό Κόμμα έθεσε τον πρώην πρόεδρο Γκράου ως υποψήφιό του, αλλά εκείνος απέσυρε την υποψηφιότητά του λόγω σοβαρών υποψιών ότι ο Μπατίστα επιχειρούσε να αλλοιώσει το αποτέλεσμα των εκλογών εκ των προτέρων. Ο Μπατίστα μπορούσε πλέον να ισχυριστεί ότι ήταν εκλεγμένος πρόεδρος.

Το 1956 μια ομάδα ανταρτών, αποτελούμενη κυρίως από νεαρούς ιδεολόγους σοσιαλιστές, περιλαμβανομένου του Φιδέλ Κάστρο, αποβιβάστηκε από μια βάρκα ερχόμενη από το Μεξικό και επιχείρησε να ξεκινήσει κίνημα ένοπλης αντίστασης στα βουνά της Σιέρρα Μαέστρα. Τελικά, ο Μπατίστα ανατράπηκε και το 1959 έγινε πρόεδρος ο Κάστρο.

Πέρασαν από το 59β ολόκληρα χρόνια και οι επαναστάτες καλοκάθισαν στην καρέκλα της εξουσίας, ξεχνώντας να ζητήσουν την ετυμηγορία του λαού. Ο Κάστρο που με την επανάσταση που ηγήθηκε, πήγε στην Κούβα ως ελευθερωτής, τελικά έγινε ο ίδιος καθεστώς. Έφτιαξαν και έναν ιδεολογικό μανδύα και ουσιαστικά εγκατέστησαν μια ιδιότυπη δικτατορία. Άλλος λοιπόν ο Φιντέλ της επανάστασης και άλλος αυτός της διακυβέρνησης της χώρας.

Ποιος μπορεί να είναι ο συμβολισμός του Αλέξη Τσίπρα με την ενέργειά του να είναι ο μόνος Ευρωπαίος ηγέτης που πήγε να τιμήσει τον θάνατο του Κάστρο; Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στα επαναστατικά χαρακτηριστικά του Φιντέλ, αλλά ξέχασε ότι ο άνθρωπος αυτός δεν έχει καμία σχέση με την δημοκρατία που ως βασικό της χαρακτηριστικό είναι η διεξαγωγή εκλογών και μάλιστα σε τακτά χρονικά διαστήματα.

Νομίζω ότι ο συμβολισμός της κίνησης αυτή του Αλέξη Τσίπρα, μόνο ως αφελής μπορεί να χαρακτηριστεί, μιας και κανένας Έλληνας πολίτης δεν τον χαρακτηρίζει πλέον ούτε επαναστάτη, ούτε καν αριστερό. Έτσι, το μόνο που κατάφερε είναι να επιφέρει ένα ακόμη πλήγμα στο προφίλ του, αποδίδοντας τιμές σε ένα αμφιλεγόμενο πρόσωπο που ξεκίνησε πριν 60 χρόνια ως επαναστάτης και τελικά έγινε δικτάτορας. Ειδικά η μεταβίβαση της εξουσίας στον αδελφό του, θυμίζει περισσότερο βασιλεία και όχι επανάσταση ή δημοκρατία.