Νοέμβρης 1973-Νοέμβρης 2023: Πενήντα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα Παρασκευή 17 Νοεμβρίου, από την ηρωική εξέγερση του Πολυτεχνείου, την κορυφαία και πλέον συμβολική πράξη αντίστασης του ελληνικού λαού ενάντια στη δικτατορία των συνταγματαρχών.
Πενήντα χρόνια μετά, τα συνθήματα που χάραξαν το μονοπάτι προς τη δημοκρατία, όπως “Ψωμί- Παιδεία- Ελευθερία”, παραμένουν επίκαιρα, αν όχι πιο επιτακτικά από ποτέ! Πενήντα χρόνια μετά, η φλόγα των αγωνιστών του ’73 παραμένει ζωντανή!
Στο Ηράκλειο, ο εορτασμός για τη ηρωική επέτειο του Πολυτεχνείου ξεκίνησε χθες στον χώρο της Λότζιας. Οι Φοιτητικοί Σύλλογοι Ηρακλείου για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά διοργανώνουν (σ.σ. χθες και σήμερα) πολύμορφες δράσεις στο Δημαρχείο με επαναστατικά και αντιδικτατορικά τραγούδια, έκθεση φωτογραφίας και κολλάζ, προβολή ντοκιμαντέρ και ομιλίες για τα μηνύματα της ηρωικής εξέγερσης. Οι εκδηλώσεις για τον εορτασμό του Πολυτεχνείου θα κορυφωθούν σήμερα Παρασκευή, στις 6:30 το απόγευμα, με τη μεγάλη πορεία τιμής και μνήμης με αφετηρία την πλατεία Ελευθερίας. Αντίστοιχες εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν σε όλες τις πόλεις της Κρήτης.
Το χρονικό της εξέγερσης
Στις 14 Νοεμβρίου του 1973, ομάδα δεκάδων φοιτητών αποχωρεί από τη Νομική Σχολή στην οδό Σόλωνος και κατευθύνεται προς την οδό Στουρνάρα και το Μετσόβιο Πολυτεχνείο, διατρανώνοντας την αντίθεσή της στο δικτατορικό καθεστώς. Οι φοιτητές δεν αργούν να καταλάβουν το Ίδρυμα. Το νέο διαδίδεται γρήγορα από στόμα σε στόμα και το ίδιο βράδυ βρίσκονται στον χώρο του Πολυτεχνείου εκατοντάδες κόσμου. Τις επόμενες ώρες, οι καταληψίες οργανώνονται και στήνουν ανεξάρτητο ραδιοφωνικό σταθμό, μέσω του οποίου απευθύνουν κάλεσμα στον λαό των Αθηνών να κατέβει στο Πολυτεχνείο.
Η εισβολή του τανκ
Παράλληλα, στήνονται οδοφράγματα στους δρόμους πέριξ του Πολυτεχνείου και γρήγορα ξεσπούν οδομαχίες ανάμεσα στον λαό και την Αστυνομία. Τελικά, η χούντα αποφασίζει να “χτυπήσει”: Τα ξημερώματα της 17ης Νοεμβρίου, τα τανκς εφορμούν προς το Πολυτεχνείο. Ένα από τα άρματα γκρεμίζει την κεντρική πύλη, καταπλακώνοντας τους φοιτητές που βρίσκονταν πίσω από τα κάγκελα.
Οι φοιτητές κάνουν έκκληση στους φαντάρους να αψηφήσουν τις εντολές των ανωτέρων τους. Οι περισσότεροι στρατιώτες πράττουν αναλόγως. Ωστόσο, το μεγάλο μακελειό έλαβε χώρα κατά την αποχώρηση των καταληψιών από το Ίδρυμα. Αστυνομικοί περίμεναν τους φοιτητές έξω από το Πολυτεχνείο και τους επιτίθενται.
Εξάλλου, ελεύθεροι σκοπευτές της Αστυνομίας, που βρίσκονταν ακροβολισμένοι σε ταράτσες γειτονικών σπιτιών, πυροβολούν εναντίον του κόσμου που εκκενώνει το Πολυτεχνείο. Τα λεπτά που ακολούθησαν της εξόδου των φοιτητών, αλλά και τις ώρες που ακολουθούν, σκοτώνονται σε διάφορα σημεία της Αθήνας δεκάδες άτομα.
«Επίκαιρα όσο ποτέ τα μηνύματα της εξέγερσης»
Με αφορμή την 50ή επέτειο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, ουκ ολίγοι εκπρόσωποι φορέων και εργαζομένων κοινοποίησαν χθες Πέμπτη 16 Νοεμβρίου, σχετικές ανακοινώσεις.
«Διαχρονικά και επίκαιρα παραμένουν τα μηνύματα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου», επισημαίνει στη δήλωσή του ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης. Συγκεκριμένα, αναφέρει: «50 χρόνια μετά, διαχρονικά και επίκαιρα παραμένουν τα μηνύματα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, τον Νοέμβρη του 1973. Οι αγωνιζόμενοι φοιτητές κατάφεραν να συσπειρώσουν τις δυνάμεις μιας κοινωνίας που αγωνίστηκε για τη Δημοκρατία, την Ισότητα, την Πρόοδο και την Παιδεία. Απέδειξαν, επίσης, ότι η πρωτοπορία και οι κοινωνικές ανατροπές εκφράζονται από τη νέα γενιά. Ως Περιφέρεια Κρήτης, τιμούμε τους ανθρώπους που έχασαν τη ζωή τους κατά τα γεγονότα εκείνων των ημερών, αλλά και αυτούς που αγωνίστηκαν για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στη χώρα μας».
«Συμπληρώνονται 50 χρόνια από την εξέγερση στο Πολυτεχνείο, τον Νοέμβριο του 1973. Η κορυφαία αυτή πράξη αντίστασης στην επτάχρονη Δικτατορία των Συνταγματαρχών αποτελεί διαχρονικό σύμβολο των αγώνων για τη Δημοκρατία και την κοινωνική Δικαιοσύνη, αλλά και πολύτιμο κεφάλαιο αυτογνωσίας για κάθε Έλληνα.
Οι φοιτητές και όλοι εκείνοι οι πολίτες που αντιστάθηκαν και όρθωσαν το ανάστημά τους στη βία, στην αυταρχικότητα και στην ανομία του τυραννικού καθεστώτος, που είχε κλείσει τον ορίζοντα της Δημοκρατίας στον τόπο μας από το 1967, εξακολουθούν να εμπνέουν τις νεότερες γενιές. Η σκέψη μας είναι στραμμένη πάντα σε αυτούς, με σεβασμό κι ευγνωμοσύνη. Η επέτειος του αντιδικτατορικού ξεσηκωμού στο Πολυτεχνείο είναι ορόσημο στη σύγχρονη Ιστορία της Ελλάδας και διαρκής προτροπή ευθύνης και χρέους διαφύλαξης της Ελευθερίας, της Δημοκρατίας και της Ισονομίας στον τόπο μας», ανέφερε στο μήνυμά του ο δήμαρχος Ηρακλείου Βασίλης Λαμπρινός.
Για την 50ή επέτειο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, ο πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων (ΠΕΔ) Κρήτης, Γιάννης Κουράκης, έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Η 17η Νοεμβρίου του 1973 εδώ και 50 χρόνια έχει καθιερωθεί στις συνειδήσεις των δημοκρατικών πολιτών ως ημέρα εξέγερσης της ελληνικής νεολαίας και του λάου, απέναντι στο στρατοκρατικό και ανελεύθερο καθεστώς της δικτατορίας των συνταγματαρχών. Η ημέρα αυτή τιμάται και από τους νέους και τις νέες μας, αν και δεν έζησαν τη σκοτεινή αυτή περίοδο της νεότερης Ιστορίας μας, έχουν όμως δεχτεί και αφομοιώσει, όλα τα υψηλά νοήματα της Ελευθερίας και της Δημοκρατίας, που εκπέμπει η εξέγερση του Πολυτεχνείου. Οι σημερινοί νέοι και νέες μελετούν με προσοχή και ενδιαφέρον τα γεγονότα που σημάδεψαν τον Νοέμβρη του 1973. Το ασφαλές συμπέρασμα είναι πως μόνο ένα πραγματικά ελεύθερο και δημοκρατικό πολίτευμα μπορεί να διασφαλίσει την πορεία κάθε λαού προς ένα ελπιδοφόρο, δυναμικό και δημιουργικό μέλλον».
«Η 17η Νοέμβρη του 1973 δεν αποτελεί απλώς ένα χρονικό ορόσημο, αλλά πολύ περισσότερο ένα διαχρονικό σύμβολο διεκδικήσεων. Αν θέλουμε με αίσθημα βαθιάς συγκίνησης και ειλικρινούς υπερηφάνειας να τιμούμε τους ήρωες του Πολυτεχνείου, χρειάζεται να μην περιοριζόμαστε σε επετειακές εκδηλώσεις, αλλά εμπνεόμενοι από το μεγαλείο της νεανικής τους ψυχής να αγωνιζόμαστε καθημερινά ενάντια στη βία και τη χειραγώγηση, την ξενοφοβία και τον ρατσισμό», ανέφερε, μεταξύ άλλων, ο περιφερειακός διευθυντής Εκπαίδευσης Κρήτης, Εμμανουήλ Καρτσωνάκης.
«Μισό αιώνα μετά η εξέγερση του Πολυτεχνείου είναι ζωντανή στη συλλογική μνήμη του λαού μας. Τότε έγινε φωνή του λαού που καταπιεζόταν, των φυλακισμένων και βασανισμένων που αντιστέκονταν στη δικτατορία, κλόνισε τη διεθνή κοινότητα και οδήγησε τη χούντα σε αναδίπλωση, μέχρι την τελική της ήττα και την αποκατάσταση της Δημοκρατίας. Σήμερα, ζώσα παρακαταθήκη, οδηγεί τους αγώνες για δικαιοσύνη, ανεξαρτησία και προκοπή», υπογραμμίζει η Νομαρχιακή Επιτροπή ΣΥΡΙΖΑ Ηρακλείου.
«Τιμή σε όσους θυσιάστηκαν, σε όσους αγωνίστηκαν εκείνες τις ιστορικές ημέρες του Νοέμβρη. 50 χρόνια μετά. Μια επέτειος που συμβολίζει τους αγώνες της νεολαίας και του λαού μας για Δημοκρατία, την εθνική ανεξαρτησία και την κοινωνική δικαιοσύνη. Έχουμε χρέος να αγωνιστούμε για σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα», τονίζει η Νομαρχιακή Επιτροπή ΠΑΣΟΚ Ηρακλείου.
«Λέμε στους νεκρούς μας της περιόδου 1967-1974, λέμε στους αγωνιστές του Πολυτεχνείου, ότι με πίστη, ενότητα και αλληλεγγύη κρατάμε την άκρη του νήματος των αγώνων τους και τους συνεχίζουμε μέχρι τη δικαίωση των οραμάτων του λαού μας. Τιμώντας τον αγώνα και την επέτειο του Πολυτεχνείου, υπερασπίζουμε και διεκδικούμε τα κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα των εργαζομένων», λέει το Εργατικό Κέντρο Ηρακλείου.
«(...) Σήμερα, λοιπόν, οφείλουμε στη γενιά του Πολυτεχνείου τη συνέχιση των αγώνων τους για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων και των κατακτήσεων των εργαζομένων και του λαού μας, που δέχονται σκληρή επίθεση από την κυβέρνηση. Συνεχίζουμε τον αγώνα μας, απαιτώντας προσλήψεις, δίκαιες αυξήσεις μισθών και ενίσχυση της Δημόσιας Υγείας (...) 50 χρόνια μετά, το Πολυτεχνείο παραμένει ζωντανό, εμπνέει και οδηγεί», αναφέρει σε ανακοίνωσή του το Σωματείο Εργαζομένων ΠΑΓΝΗ.
