Γράφει ο Γιώργος Αμβροσίου.

Σάλος έχει προκληθεί από τις δηλώσεις του καθηγητή Ιατρικής και υποψήφιου βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας στην Εύβοια, Σπύρου Πνευματικού, για τις θεραπείες των καρκινοπαθών. Ο καθηγητής, συσχέτισε το κόστος των φαρμάκων με την πρόβλεψη που έχει για παράταση της ζωής ένας καρκινοπαθείς τελικού σταδίου.

Μιλώντας ο Σπύρος Πνευματικός, σε εκπομπή του ΣΚΑΪ και στον Άρη Πορτσάλτε, πρότεινε για να μειωθεί το κόστος στα νοσοκομεία και στο σύστημα υγείας, τη διαλογή ασθενών και συγκεκριμένα καρκινοπαθών, στη λογική της αναλογίας «κόστους – οφέλους».

Είπε ο καθηγητής: «Πρέπει να δούμε την αξιολόγηση των πράξεων. Πόσες απ’ αυτές τις πράξεις που κάνουμε κάθε μέρα χρειάζονται; Δηλαδή ένα κόστος τεραστίων διαστάσεων μπορεί να γίνει αν περιορίσουμε μερικά πράγματα απ’ αυτά που δεν χρειάζονται να γίνουν. Δεν σημαίνει ότι δεν αγαπάμε τον άρρωστο αν πάμε και του πούμε ότι δεν έχει νόημα να κάνουμε αυτό για σας. Ένας καρκινοπαθής τελικού σταδίου δεν είναι υποχρεωτικό… Δεν θα τα καταφέρει, δεν έχει καλή πρόγνωση, πρέπει κάποια στιγμή να τραβήξουμε μια γραμμή. Γιατί; Γιατί είναι πάρα πολύ δύσκολο να μπορέσουμε να ανταπεξέλθουμε στα έξοδα που χρειάζονται για την αντιμετώπιση ορισμένων ανθρώπων. Υπάρχει ένα σημείο που δεν έχεις λόγο να κάνεις κάτι παραπάνω. Θα μου πει κάποιος ότι ο καλός Θεός έχει αποφασίσει διαφορετικά. Μα πράγματι, αλήθεια είναι αυτό το πράγμα, στο τέλος της ημέρας όμως τι θα γίνει»;

Αυτά τα πράγματα τα έχουν δει… Η Αμερική είναι ένα τρομακτικό παράδειγμα. Ψάχνουν τα πάντα, ψάχνουν το κόστος των πράξεων, το cost benefit ratio σε μία πράξη κτλ. Όταν είχαμε πάει με τη γυναίκα μου στις αρχές της δεκαετίας του ’90 στην Αμερική, η πρώτη συζήτηση που είχαμε ακούσει είναι πόσο ακριβό είναι το αμερικάνικο σύστημα. Γιατί ήταν τόσο ακριβό; Γιατί όλοι φτάνανε στο νοσοκομείο, σε όποια κατάσταση κι αν ήταν και γινόντουσαν τα πάντα για όλους. Και με αυτό τον τρόπο ανακαλύψανε ότι μετά από λίγο καιρό δεν θα μπορούσαν υπηρεσίες σε κανέναν. Άρα θα πρέπει να κάνουν μια σχετική επιλογή το πόσο μπορούν να ξοδέψουν. Ακούγεται λίγο κυνικό, αλλά δεν είναι κυνικό, είναι ανθρώπινο“.

Με την πρώτη ανάγνωση, τα όσα είπε ο κ. Πνευματικός ακούγονται απάνθρωπα και εν μέρη είναι ή μπορεί να γίνουν και χειρότερα. Επειδή έχω μια τρομακτική – δυστυχώς - εμπειρία από την περίοδο των τεσσάρων χρόνων που η γυναίκα του πάλευε να νικήσει τον καρκίνο, χωρίς όμως αποτέλεσμα, θέλω να καταθέσω την δική μου άποψη επί του θέματος.

Είναι αλήθεια ότι υπάρχουν περιπτώσεις που κάποιοι ασθενείς υποβάλλονται σε θεραπείες που είναι στην κυριολεξία άσκοπες, μιας και το τέλος είναι προδιαγεγραμμένο. Όσες θεραπείες και όσες προσευχές να κάνουν οι ασθενείς και όσα μαντζούνια να πιούν από κομπογιαννίτες, η κατάληξη είναι γνωστή.

Τι σημαίνει ότι ένας ασθενής έχει φτάσει στο τελικό στάδιο μια νόσου; Ότι ο καρκίνος έχει κάνει μεταστάσεις και έχει προκαλέσει πολλές βλάβες σε ζωτικά όργανα που η οποιαδήποτε θεραπεία μπορεί να λογιστεί και ως ταλαιπωρία. Πολλοί ασθενείς στην κατάσταση αυτή, αποζητούν από και την ευθανασία για να γλιτώσουν από τους αφόρητους πόνους που καταπολεμούνται όχι με απλά παυσίπονα, αλλά με μορφίνες και άλλες ναρκωτικές ουσίες.

Στην φάση αυτή, όσες θεραπείες και να κάνεις, δεν θα έχουν κανένα αποτέλεσμα, το δημόσιο σύστημα υγείας θα επιβαρυνθεί με τεράστια κόστη που θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν για κάτι που θα ήταν απολύτως αναγκαία, αντί να πηγαίνουν στην κυριολεξία στο βρόντο και να επιβαρύνουν τον ίδιο τον ασθενή. Σε αυτή τη φάση θα συμφωνήσω με τον κ. Πνευματικό, μιας και ας το πάρουμε όλη απόφαση ότι δεν γίνονται θαύματα.

Θα σταματήσουμε όμως μόνο εκεί, ή θα περάσουμε στην αντίπερα όχθη και τι εννοώ με αυτό. Σας παρουσιάζω ένα παράδειγμα. Ασθενής είναι ένας άνθρωπος νέος σε ηλικία με μικρά παιδιά και οι γιατροί του λένε π.χ. ότι έχει μια νόσο που βρίσκεται στο στάδιο τέσσερα, ενώ τελικό στάδιο είναι το πέντε. Αν ισχύσει το σύστημα της Αμερικής που έκανε λόγο ο κ. Πνευματικός, στον ασθενή θα χορηγηθούν κάποια φάρμακα που το σύστημα θεωρεί αναγκαία. Υπάρχουν όμως και άλλα – σύγχρονα και πανάκριβα – φάρμακα με θεραπείες που θέλουν ειδική έγκριση και κοστίζουν από 2000€ έως και 12000€ κάθε μήνα που δεν θα χορηγηθούν ποτέ σε έναν ασθενή με στάδιο 4.

Αν όμως ο ασθενής αυτός με την νέα θεραπεία πάρει μια παράταση ζωής π.χ. για άλλα δύο έως τρία χρόνια, άλλη είναι η λογική του κράτους και άλλη της οικογένειας.

Το κράτος θα υπολογίσει ότι ξόδεψε π.χ. επιπλέον 50000€ για έναν ασθενή που εκ των προτέρων ξέραμε ότι θα πεθάνει και απλά η θεραπεία αυτή τον παράτησε στη ζωή άλλα δύο χρόνια.

Η οικογένεια όμως του ασθενή ξέρει ότι τα παιδιά αυτού του ανθρώπου, θα χάσουν την μάνα τους ή τον πατέρα τους π.χ. στα 7 ή 8 τους χρόνια αντί για τα πέντε. Νομίζω ότι αυτό λέει πολλά.

Καλό θα είναι λοιπόν το θέμα αυτό, να μην το αντιμετωπίζουμε στο πόδι και αν ποτέ ανοίξει αυτή η συζήτηση να μην αποτελέσει απλά μια νομοθετική ρύθμιση του Υπουργείου Υγείας, αλλά να αποτελέσει προϊόν μια γόνιμης συζήτησης επιστημόνων όλων των απόψεων και τάσεων. Όλα αυτά φυσικά, με γνώμονα τον σεβασμό στον ασθενή.

Νομίζω ότι η στιγμή που βρήκε ο κ. Πνευματικός να ανοίξει μια τέτοια συζήτηση δεν είναι σωστή, διότι στην προεκλογική περίοδο επικρατούν οι υπερβολές και δεν μπορεί να γίνει μια πραγματικά δημιουργική συζήτηση.